Tanım
Antik dünyada bulunan tüm gemiler içerisinden, en ünlü ve tanınabilir olarak kalanı kadırga ya da trierestir. Hollywood'un neredeyse tüm "kılıç ve sandal" filmleri, bir yerlerde bir kadırga barındırırdı. Bu tekneler tamamen savaş için tasarlanmışlardı. Adını, her iki yanda taşıdığı, kürekçilere çalışmaları için alan verebilmek için, iyi ayarlanmış sütunlarla üst üste yığılmış üç kürek dizisinden alırdı. En yukarıdaki kürek dizisi, omurgadan destek alan bir çıkıntıya yerleştirilmiş bir ıskarmoz eksenine yerleştirilmişti. Bu, en yukarıdaki küreklerin, daha aşağıda olanlar dolaşmadan denize daha keskin bir açıyla ulaşabilmelerine olanak sağlardı. Yüksek hızlı vuruşlara sahip olan kadırga, gemilerin tazısıydı ve yaygın inancın aksine, tüm kürekçileri kölelerden oluşmazdı. Yunan teknelerinin içindekiler yurttaşlardı ve onlara kamçı değil, saygı gösterilirdi. Aynı zamanda daha çok iyi hava gemileriydi ve Atlantik gibi haşin denizlere uygun değillerdi; küreklerin en alçakta olanları, su düzeyinin yarım metreden daha az yukarısındaydılar. Ne var ki, bu, kadırganın diğer gemilere karşı muhteşem bir silah olmasını engellemedi: yüksek hızlı bir tokmaklama saldırısı, neredeyse tüm hedeflerin yanında bir delik açabilirdi. Bu tür, aynı zamanda farklı şekillerde kullanılabilmek için de yeterliydi, bu, onun okçular taşımasına ve küçük ağır silah parçaları tasnif edebilmesine yol açtı.
Sparta’nın kontrolündeki bölgelerdeki özgür olmayan, vatandaşlık hakları bulunmayan helotlar, birçok yönden köle durumundalardı. Tarım işçileri olarak Eurotas ve Pamisos’un zengin köylerinde çalışmış, Laconia ve Messenia’ya yerleşmiş ve ürünlerinin yarısını Sparta’nın seçkin kişilerine vermeye zorlanmışlardı. Ayrıca helotlar, Sparta vatandaşlarının evlerinde hizmetçi olarak da çalışmışlardı. Bazen hizmete zorlanan helotlar peltastlığa alınabiliyor, bazı durumlarda da bu hizmetlerinden dolayı özgürlüklerini kazanabiliyorlardı. MÖ 464’de, Sparta’yı harap eden ve muhtemelen 20,000 kadar can alan bir depremden sonra, özellikle de Messenia’daki helotlar, Aithaialı ve Thourialı periokoilerle beraber ayaklandı. Bu olaydan sonra Spartalı efendilerinin helotlara karşı sergiledikleri gaddar ve kötü davranışlar artış gösterdi ve belki de crypteianın sonbahar geleneğinin oluşmasına yol açtı. Eforlar tarafından helotlara karşı bir savaş bildirisi yayınlandı, böylece Sparta agogesindeki crypteia üyeleri, savaşçı olarak hünerlerini sergileyebileceklerdi. Ellerine sadece bir bıçak alarak medeniyetten uzakta yaşamaları bekleniyor, helotları izlemelerine, onlardan çalmalarına ve onları öldürmelerine izin veriliyordu. Tabii işin bir de diğer boyutu vardı, helotlar tarafından yakalanan Spartalılar öldüresiye dövülüyorlardı.
