Tanım
Su düzeyi mahmuzları, bir tekneye ilk defa MÖ 850 dolaylarında takılmıştı. Savaş gemileri ve donanma taktikleri biçim değiştirmişti. Gemiler artık su üzerinde piyade savaşları için bir zemin değillerdi; geminin kendisi bir silaha dönüştü. Yeni gerçeklik çöktükçe gemiler değişti. Hızlı tokmaklama bir düşmanı delecek ve batıracaktı, bu nedenle daha ince, hızlı ve kullanışlı gemiler gerekiyordu. Daha fazla hıza olan talep, açıkça daha fazla küreğe ihtiyaç duyuyordu, tek dizi kürekli hızlı gemilerin uzun zaman sonra pratikten yoksun ve aptalca oldukları anlaşıldı. O zaman çözüm, ilkinin üzerine ikinci bir kürek seti yerleştirmekti, lakin kürekçilerin oturma sıralarına olanak sağlamak için iyice denkleştirilmiş bir halde. "İki kürek setli" anlamına gelen Latince bir kelime olan biremelerin, ya da Yunanca karşılığı dierelerin, daha önceki tasarımlardan, iki katı kürekçiye sahip olmaktan başka farkları yoktu. Hareket kabiliyetleri yüksek ve hızlılardı ve de savaşan bir takım taşıyabilirlerdi. Bazı uluslar, bireme mürettebatlarına ayrıca ateş çömlekleri verdiler, bu kil çömlekler yağ ve ziftle doldurulur ve tamamiyle mantıklı bir umutla, düşman gemilerini ateşe vermek için fırlatılırlardı.
Çevre sakinleri olan periokoiler, özgürdüler lakin, Sparta'nın yurttaş olmayan sınıfındandılar. Spartalılar, savaşçılığın dışında başka meslek edinmediklerinden periokoiler, Lakedonya Devleti'nde zanaatakarların ve tüccarların görevlerini üstlendiler. Sonrasında da Sparta ordusunda gerçek yurttaşlar için uygun olmadığı düşünülen avcı erliği ve süvarilik gibi görevler aldılar. Sahil boyunca ve de Eurotas ve Pamisos Nehirleri'nin bereketli vadilerini çevreleyen tepe şehirlerinde yaşayarak, Spartalı yurttaşlarla, Yunanistan'ın geri kalanı arasında bir bariyer görevi gördüler. Bu bariyer aynı zamanda helotları, yani Spartalıların şehrin aşağısında kalan vadileri işleyen hizmetkarlarını da içeride tutuyordu. Diğer Yunanlar gibi Periokoi'nin de, ihtiyaç duyulduğu zaman her şehir Sparta'ya asker katkısı yaparken kendi silahlarını ve zırhlarını alması beklenirdi. Kendi gelenek ve yasalarına müsaade edilse bile yurttaş olmayan periokoiler, Spartalıların yabancı ya da askeri siyasetlerinde oy kullanamazlar ya da etkide bulunamazlardı.
